
1 hezkuntza euskarazko murgilketan segitzen duten ikasleen eu-fr elebitasunaren azterketa
Tesi honek 2012 eta 2016 artean eraman den ikerlan baten berri emanen du: Ipar
Euskal Herriko (IEH) lehen mailako haur elebidunen hizkuntza gaitasunak aztertzen dituen ikerlan baten berri. Ikerlan hau ELEBIDUN proiektuak abiatu zuen eskola desberdinetan haurren ahozko kontaketak grabatuz. Proiektua oinarritzen da Hego Euskal Herrian aurretik eramanak izan diren ikerketa batzuen metodologian (HIJE ikertaldeko ikerleek eraman ikerketetan Zumaia eta Lizarrako murgilketa sisteman eskolatu haur elebidunengan), IEH-ko datuak biltzeko eta aztertzeko asmoarekin. Badu orain 40 bat urte eskola elebidunak hasi eta garatu direla IEH-n, gero eta haur gehiago eramanez beren baitan. Eskola hauek bi modelokoak ditugu: oren parekotasunezko eredua (klaseen erdian euskaraz emanak dira eta beste erdia frantsesez), eta murgilketazko eredua, ala euskara irakaskuntza hizkuntzatzat erabiltzen duen eredua. Gainerat, aipatzekoa da egoera soziolinguistiko berezia dela IEH-n, soziolinguistika arloan ikerketak egiteko aukera ona ematen duena: euskara egoera diglosikoan da frantsesarekiko, eta honen etxeko transmisioa gero eta ahulagoa izanez, eskolak du segurtatzen transmisio hori belaunaldi berriei. Galdera anitz datoz orduan, IEH-ko gizartetik, eskola modelo elebidun hauei begira, izan hezkuntzako profesionalengandik zein ikasle gurasoengandik: modelo bata edo bestean nire haurrak hein berean menperatuko ote ditu euskara eta frantsesa hezkuntza bukaeran? Zein eragin ukan dezake bere lehen hizkuntza ez den beste hizkuntza batean ikasteak (hizkuntza hau hizkuntza gutxitu bat delarik gainerat)? Zein eragin du hizkuntzen jabekuntzan? Zein eragin du hizkuntzak ez diren beste ikasgaietan?
Holako erronkez jabeturik, eta erantzun kualitatiboak ekartzeko helburuarekin hasi zen tesi honen lanketa: erran nahi baita IEH-ko lehen mailako eskola desberdinetan eskolatu haur elebidunen (eta frantses elebakarren) ahozko ekoizpen narratiboen analisi diskurtsiboa.
Laburpen honetan agertuko dira ikerlanaren abiapuntuak zein izan diren, nolako hautuak eta analisiak egin izan diren, eta honen emaitzak zein izan diren. Lehen parte batean aurkez dezagun IEH-ko egoera soziolinguistikoa, eta euskarazko irakaskuntza.