Munduaren beste puntako euskaldunak ezagutu norberaren euskaltasuna hobeki ulertzeko
Aurten, Garaziko Nafarroa lizeoko sail elebiduneko 36 ikasle, denak bigarren mailakoak, Euskaldunen immigrazioa eta diasporaren gaiaren lantzen ari izan dira Odei Bidart eta Eztitxu Hariñordoki irakasleekin.
Immigrazioa historiako programetan dute, maila orokorrean, baina Garazi aldean, gai historikoa baino gehiago da, ikasle gehienen arbaso bat edo gehiago Euskal Herritik joan baita Ameriketan bizitzera. Gaiaren barnatzea interesgarria iduritu zaie irakasleei; alor kultural anitz hunkitzen duenaz gain: historia, literatura, hizkuntza...
Lehenik, historiaren ikuspegitik zer gertatu den aztertu dute: zergatik hainbeste euskaldun joan ziren 19. mende erdi aldetik 20. mende erdi aldera, bai hego Ameriketara, bai ipar Ameriketara. Zein baldintzatan joan ziren, bidaia nola iragan zuten, zer bizi izan zuten, baita ere Euskal Herritik urrun izatearen zailtasunak eta herriminari nola buru egiten zioten.
Horretako, literatura obra zenbait landu dituzte, besteak beste Mattin Etxamendiren Urruneko Mendebaldean artzain liburuaren testu pare bat eta Xalbadoren Semeari bertso famatuak. Garai hartako argazkiei so egin diete.

Gaur egungora zubia egiteko, Mikel Erramuzpek egindako Sorlekua utziz geroz dokumentalari begiratu diote. Mikelen aita Wyomingera joan zen gaztetan. Urte anitz berantago, semearekin berriz joan da eta hango egonaldia filmatu dute. Dokumentalari esker, errealitateari hobeki ohartu dira.
Baina euskaldun gehienak ez dira itzuli eta haien ondokoen egoera hobeki ezagutzeko aukera ukan dute Garaziko lizeokoek, Argentinako gazte euskaldun batzuekin harremanetan sartuz. libdub bat egin dute, non Euskal Etxeko Necocheako irudiak ikusten diren, baita ere bideo bat La Plata hirian 2017an ospatu Korrikaz. Ikasleak ohartu dira zinez euskal kultura bizi dutela hango euskaldunek. Galderak egin dizkiete, jatorriaz eta nortasunaz: zergatik euskara ikasi duten, haien iduriko zer den euskalduna izatea, ea euskaraz mintzatu behar den euskaldun izateko... Argentinako lagunek galderei erantzun diete, beren burua filmatuz.
Motibazioa, kuriositatea eta inplikazioa erakutsi dituzte ikasleek. Maila pedagogikoan, gaitasun anitz landu dituzte: idazmena, ulermena, euskara baliatu dute komunikazio tresna gisa, beren kultura zabaldu dute. Eta gaian barnago ibiliz, beren euskal nortasunaz gogoetatu dute, munduaren beste puntako euskaldunak ezagutuz. Agian gogoa piztu zaie errealitate horren gehiago ezagutzeko gogoa piztu zaie eta berdin urte batzuen buruan trukaketa kultural proiektu batean parte hartzeko ere, Eztitxu irakasleak egin zuen bezala. “Anima zaitez” edo “Hator Hona” proiektuek adibidez Euskal Herriko gazteei Argentinara joateko aukera eskaintzen diete hango gazteen ezagutzeko, eta beren kulturaren hobeki ezagutzeko.
IKASOLAS